Winston Churchill bir keresinde: "Tenkit kabul edilir olmayabilir, ama gereklidir. İnsan vücudundaki acı gibi aynı işlevi yerine getirir. İşlerin hastalıklı durumuna dikkat çeker.” demiştir. Nerde ya da kim için çalıştığınızı umursamayarak eleştiri kaldırabilir olmak, iş tanımının bir parçasıdır. Müşteri ya da patronunuzdan geri bildirim almadığınız eleştiri üzerine uygun bir açıya ve onu nasıl etkili bir şekilde kullanacağınızla ilgili sağlam bir zekaya sahip olmak önemlidir. Ne yazık ki çok az insan eleştiriden hoşlanır. Doğrusu çoğu vurdumduymazlık geliştirmiştir ve başlarından defedip kaldırmaktan gurur duyarlar. Yinede, olumsuz çağrışıma rağmen; eleştiri çoğu kez, tasarımcı olarak yetişmek için mükemmel bir fırsat sunar. Etkili şekilde yanıtlamadan önce bu fırsatların ne olduğunu anlamaya ihtiyacımız var.
Yapıcı eleştiri kazanmanın bazı önemli yönleri üzerine duralım:
Kör noktaları açığa çıkarın:
Kendi işinizi yapmak kolaydır, ama alışkanlıklarınız en sonunda derinden kökleşecekler ve bırakması zor olacak. Eleştiri işinize karşı yaşamsal bir dış görünüm, iyileştirme için göremediğiniz meydana çıkan olası alanları verir.
Kendinize meydan okuyun:
Geribildirim, daha iyi bir tasarımcı olmanız için size meydan okur. Kendi standartlarınız için yerleştirmekten ziyade işinizi bir aşama yukarıya taşımaya zorlandınız.
Haberleşme becerilerinizi geliştirin:
Bir eleştirmenle anlaşmak haberleşme şeklinizi önemli ölçüde geliştirebilir.
Dış motivasyon:
Yapıcı eleştiri kalçanıza sık sık tekme atar. Yeni tasarım becerileri ve teknikleri öğrenmeniz gerekir. Bireysel odaklanma harikadır ama herkes zaman zaman yardım alır.
Alçak gönüllülük dersi:
Alçak gönüllülüğün önemini asla küçümsemeyin. Eleştiri her ne kadar egoyu zedelese de sizi diğerlerinden öğrenmek için daha açık, çalışmak için daha kolay yapar.
Eleştiriye olumlu bakış yeterli değildir. Aynı zamanda size geldiğinde etkili biçimde nasıl yanıtlayacağınızı bilmeniz gerekir. İşte bugün eleştirinin çoğunu yapmaya başlamak için kullanabileceğiniz sekiz ipucu.
1.Doğru bir tavır takının
Tasarım özneldir ve tıpkı bir karınca yapısı gibi kural kitabı yoktur. Hiç kimse size işinizle ilgili neyin doğru ve yanlış olduğunu söyleyemez, ama bu demek değildir ki patronunuzun ya da müşterinizin fikrini tamamen görmezden gelebilirsiniz. Yinede doğru bir tavır içerisinde eleştiri ve geribildirim alarak bunu faydaya çevirebilir hatta eğlenebilirsiniz.
Herkes kişisel deneyimleriyle tasarıma süzgeç arasından bakmaktadır ki bu süzgeç genellikle çok farklıdır. Tasarımda derece sahibi olabilirken ve 10 yılın tecrübesiyle, herkes sizin "uzman” görünüşünüzle aynı fikirde olmayacak, o yüzden öyle olmalarını beklemeyin. Önemli olan şey başlangıçta doğru bir tutuma sahip olmaktır. Diğerlerinin sizinle uyuşmamasına ihtimal verin ve yeni bakış açılarına açık olun. Beklentilerinizi hizaya koyun ve eleştirinin sürecin bir parçası olduğunuzu anlayın. Sert eleştiri derinden kesip yaralayabilse de; güdüler öğreti, yukarda ifade edilen tüm iyi şeyleri yapar.
Son defa ama kararlı biçimde kendinizi eleştiriden kurtarmaya çalışın ve onu işinize veya eylemlerinize karşı bir açıklama olarak görün, kişisel saldırı olarak değil. Söylemesi yapmaktan kolay, bu ayrım etkili yanıtlama için anahtardır. Eğer eleştirinin üstesinden gelebilir de sakin ve tesirlice yanıtlayabilirseniz, sadece eleştirmenlerin hayranlığını kazanmakla kalmaz, ayrıca yaparken çok daha iyi hissedersiniz. Doğru beklentileri kurun, yararları anlayın, kendinizi eşit yapmaktan çıkarın ve hatırlayın ki tutumunuz gerçekten her şeydir.
2. Hedefi anlayın
Diğerleriyle paylaşmadan önce tasarım amacını açıkça tanımlamak her zaman iyi bir fikirdir. Annenize gösteriş mi yapıyorsunuz? O, tasarım sayesinde iş sorununu çözmeye çalışan müşteri mi? Ya da belki de projede deneyimi olmayan bir arkadaşa başvuruyorsunuz. Ne olursa olsun, belirsiz ya da karışık amaç daima hedef dışı geribildirimleri ortaya çıkarır, o yüzden harekete geçmeden önce herkesin anlamasına yol açtığınızdan emin olun. Eleştirilere etkili bir şekilde cevap vermek için, eleştirmenin amacınızı anladığından emin olun. Amacınızı not ve öz ifadelerle sunun; aldığınız eleştiriler hedef alınacak ve sonuç dava konusu olabilecek.
3. İlk tepkinizi ölçün
Çoğu insana göre (ben de dahil), eleştiriye olan ilk tepki savunmaya geçmek hatta saldırmaktır. Eğer bu da tam size göreyse, derin nefes alma alışkanlığınızı ilerletmek için zaman ayırın ve karşılık vermeden önce 10’a kadar sayın. Şu andaki basit ve etkili yöntem soğukkanlılığı tekrar kazanmanıza ve mantığın duygudan ağır basmasına izin vermenize fırsat verir. Yapmak isteyeceğiniz son şey aşırı duygusal olmak ve sonradan pişman olacağınız cevaplar vermektir. Unutmayın ki çoğu durumda, sadece eleştiriniz size yardım etmeye çalışır.
İlk acıya rağmen daha iyi bir tasarımcı olmak için dürüst geribildirimlere ihtiyacınız var. Bu, ticarete yeni başlayanlar ve meraklılar için özellikle önemlidir. Tüm görsel sanatların esas bir ödül işleyişi vardır: ürettiğiniz kadar becerilerinizin ilerleyişini sezersiniz. Bu, tüm sanatçıların gidişatını koruyan bir ilmik olup, bu sevinç dolu an, yanlışsız ve çok gerekli bir eleştiri tarafından ezildiğinde, telafi edilmesi zor olabilir. Şunu aklınızda tutun ki, bu alandaki beceri ve kavrayışlarınız zaman içinde olgunlaşacaktır. Eğer başlamak için doğru tavrınız varsa, düzgün cevaplama takip edecektir.
4. Sapla samanı ayırın
Maalesef eleştirilerin tümü yapıcı değildir. Bazı insanlar kötü ruh halinde, sert, hafif kızgındırlar. Bazıları da size kıymetli geribildirim gönderme konusunda tecrübesiz ve vasıfsızdırlar. Tasarım öznel iken, faydalı geribildirimi ucuz atışlardan ve yanlış bilgiden ayırmak önemlidir. Yine de bu, hoşlanmadığınız yorumları umursamamanız için bahane değildir. Eleştirinin kötülük ve bilgisizlikle verilmediğine inanmadıkça onu uzaklaştırma konusunda acele etmeyin.
İşte o iki şeyi ayırmanız için birkaç ipucu
Özel
Değerli geribildirim daima özeldir. Açık, mantıklı ve tanımlıdır. " Logo çirkin” ya da"renk seçimini beğenmedim” gibi şeyler faydasız eleştiriye örnektir.
Hareket
Yapıcı eleştiri, acil aksiyon almanıza imkan vermelidir. Kavramın nasıl geliştirileceği ve izlenecek yol ile ilgili daha net bir fikirle gelmelisiniz.
Tarafsız
Faydalı geribildirim yansızdır. Size açığa vurulmamış gerekçeler olmadan eşsiz bir görünüm verir. Tarafsız eleştiri daima soğukkanlı ve uygun olacaktır.
5-Ondan öğrenin
Bu adım, bu öğretim deneyiminde muhtemelen en zor olanı ama açık ara farkla en önemli de olanıdır. Amaca hizmet eden bir eleştiri için, üzerine biraz çalışmanız gerek. Her zaman olduğu gibi işe dönmeyin, geliştirmek için çaba sarf edin. Eleştiriyle ilgili en büyük şey, kör noktalarımızı ve sadece başkalarının görebildiği zayıflıklarımızı gün yüzüne çıkarmasıdır. Eleştiriyle yüzleştiğinizde fırsatın kaçmasına izin vermeyin, onu bir yere yazın ve en iyi değişim için ne gerekirse yapın.
6-Yepyeni bir fikir arayın
Eğer yeni bir şey öğrenemiyorsanız yeni fikir arayın. Farklı bir bakış açısı size, daha önce başka türlü düşünemediğiniz bir noktadan işinizi gözden geçirme fırsatını verir. Sadece bir galeriden ya da yetenekli bir tasarımcıdan ilham alarak, yapıcı bir eleştiride fikirler ve ilham bulabilirsiniz; onu görmek sadece geri adım atmanızı gerektirir. Meraklı olun ve eleştiriye tarafsız şekilde yaklaşın; inanılmaz derecede faydalı olacaktır.
Eleştiri bazen uyanmak için ihtiyaç duyduğunuz soğuk bir duştur ve projeyi sıfırlar. Unutmayın; işiniz, müşterinin istediği, kendi önyargısal görüşleriniz üzerine kuruludur ve daima puanı kaçırmanız ihtimaline karşı açık olmanız gerekir. Yeniden başlamaya ihtiyaç duyduğumuz takdirde hedefleri ve beklentileri hemen tartışın. Çünkü ilk etapta bilgiyi netleştirmek, tamamen tekrardan yapmayı önler.
7-Gerektiğinde daha derine inin
Bazen herkes belirsiz, kirli ya da çökük geribildirim almıştır. Bu hayatın bir parçasıdır. Ne yazık ki ilk adımı atmadıkça, bu tür geribildirim herkesin karıştığından dana az yararsızdır. Yine de biraz daha derine kazmaya niyetliyseniz, kimsenin size söylemeye gönüllü olmadığı şeyleri meydana çıkarabilirsiniz, "bakış açınızı anlamak istiyorum, rica etsem daha çok ayrıntı anlatır mısınız?” ya da "Nasıl geliştirebilirim?” gibi çıkışın temelini yakalayan ucu açık sorular sorarak başlayın. Kesin olanları ve diğer her şeyden önce dürüstlüğü sorun. Bu tür sorular rahat haberleşmenin korunmasına yardımcı olacak ve uygulama ile somut öğüdü yürütmenize izin verecek.
Daha fazla ayrıntı için eleştiri isteme konusunda kendinizi huzursuz hissediyorsanız ya da onlar size bunu sağlamada isteksizlerse, güvendiğiniz veya saygı duyduğunuz birine yaklaşıp onlara ne düşündüklerini sorun. Eleştiriyle ilgili aynı fikirdeler mi? Neden? Bu kişiyi dürüst ve bilgili varsayarak, öne atılmanız için gereksindiğiniz yanıtları edinebilmeniz için gerekir.
8-Eleştiriye teşekkür edin
Aldığınız eleştiri samimi ya da açıkça kaba olsa da, "Teşekkür ederim” diyerek cevabı yapıştırın. En sert eleştirilerinize bile teşekkür etmek sürekli bir etki oluşturabilir. Sizi alçak gönüllü tutar ve gelecekteki ek geribildirimlere kapı açar. Minnettarlığınızı ifade etmek deneyim hakkında daha iyi hissetmenizi sağlayacak ve alabileceğiniz eleştiri ve geribildirimlerden gelen doğuştan sakınmayı hafifletmenize yardımcı olacaktır.
Eğer yukarıdaki yolu takip ettiyseniz ve aldığınız eleştirinin gerçek değerinin farkına vardıysanız "teşekkür ederim” demenin çok zor olmaması gerekir.
Eğer kişiye ve fikirlerine saygı duyuyorsanız, bir adım daha ileri gidin ve onlarla akıl danışma amaçlı uzun vadeli ilişkiler kurun, usta ve çırağın eski günlerindeki gibi, beceri ve yeteneklerini geliştirmek gibi uzunca bir yola girebilen ve fikrine değer verdiğiniz bir bireye. Eğer hiçbir şey yoksa, bir akıl hocası sizi işinize karşı sorumlu tutabilir ve sürekli geliştirmenize yardım eder.
Paylaşmanız için teknik veya gerçek hayat örneğiniz var mı? Bize yazın.
