Özellikle serbest çalışan tasarımcıların en çok sıkıntı yaşadıkları konu bu. Tasarım hizmetinin ücretlendirmesi. Çok yüksek fiyatlar talep ederek iş alma fırsatını kaçıran tasarımcılardan başlayan bu tarife uygulaması “ne verirsen elinle o gelir seninle” seviyesine kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Bu fiyat çeşitliliğine sebep olan şey, fiyatlandırmanın ortak bir iç mantıktan yoksun olması.
Hizmetlerin ücretlendirmesi ile ürünlerin ücretlendirilmesi arasında mantık farkı fardır. Bir ürün hakkında ücret çalışması yapılırken maliyetlerden yola çıkarsınız. Bu maliyetleri hesaplayıp üzerine karınızı koyar ve satış rakamınızı bulursunuz. Yeni bir ürün üretmiyorsanız bunları da yapmanıza gerek kalmaz. Ürünler için piyasada oluşmuş satış rakamları hazırdır. Maliyetinizi bu rakamla kıyaslamanız yeterlidir.
Tasarım hizmetleri konusunda ise piyasada oturmuş bir ücretlendirme yok. Bir logo tasarım işini düşünün; ücretsiz sitelerden başlayan bir fiyatlandırma var. Yani alt limit “0”. Yukarılara doğru ise sınır yok. Sınır yok derken, sınır muhakkak var ama bu sınıf telaffuz edilmiyor. Müşterisine göre, ne yakalarsam usulü bir sınıflandırma mevcut. Bu durum serbest çalışan tasarımcıları zora sokuyor.
Bizler, serbest grafikerler olarak kendi fiyatlarımızı nasıl belirlemeliyiz? Bunun için kabul görmesini umduğum bir mantığım var. Şöyle;
Öncelikle Ücretinizi Belirleyin
Hizmetinizin değil, kendinizin. Yani bugün, sizin çalışma şansınız olan bir ajansta ya da kurumda işe başlasanız ne ücret alırsınız. Ne ücret almak istersiniz demiyorum, ne alırsınız? Ben de isterim yedi bin lira maaş fakat vermiyorlar. Onun için çıkart aklından o yedi bini. Unut onu…
Ne veriyorlar bin üçyüz… Ondan aşağısı yasak zaten.
Şaka bir tarafa, bu rakamı şehriniz belirler, patronunuzun fiyat tarifesi ya da vicdanı belirler. Ama gerçekçi bir ortalama bulmak mümkün. Ben örnek olsun diye iki bin lira bir ortalama ile hesap yapacağım. Bu iki bin lira benim yarın işbaşı yapabileceğim ücret olarak hesaplanacak.
Kendi Patronunuz Olun
Size iki bin lira maaş veren bir patron, SGK, yemek ve yok gibi giderler ile ortalama üç bin altı yüz lira gibi bir maliyete katlanır. Bu rakamı ben ayrıntılı hesapladım. Maaşınızın 1.8 katı. Yani siz, kendi bulduğunuz ortalama maaş tutarını 1.8 ile çarpın.
3.600 lira maliyetiniz var patronunuza. Peki freelance çalışıyorsanız patron sizsiniz. Bu maliyetin üzerine kar marjınızı siz koyun. O kısmı size bırakıyorum. Bana bu kadarı yeter diyorsanız, kendinizin patronu değil işçisi oluyorsunuz haberiniz olsun.
Haftada 45 saatten ayda 180 saat bir çalışma hayatı vardır yasal olarak. 3.600/180 = 20 lira eder saat maliyetiniz.
Maliyetimizi bulduk şimdi dönelim işe.
İş Ne Kadar Vakit Alır
İşin ne kadar vakit alacağını müşteri ve siz belirleyeceksiniz. İş ne, iş konusundaki hassasiyet ne? Bu iş nereye varır? Ortada bir konsept var mı? Müşterinin beklentileri net mi? Bunlar süreyi belirleyecek unsurlar. Örnek olarak; sizden yeni açacağı kafe için logo çalışması yapmanızı isteyen bir müşteriyi ele alalım. Bir fikri ve talebi yok. Size işletmesini anlattı ve logo çalışması bekliyor.
Fikri Çaba
Özellikle tasarım hizmetinde fikri bir çaba da gerekir. Direk elinize kalem ya da mause alıp çizmeye başlayamazsınız. Öncelikle bir zihinsel hazırlık yapmanız gerekir. Size gelen herkes benzersiz bir tasarım bekleyecektir. Bu açıdan zihni hazırlık süreçlerini de maliyetin içine koymalısınız.
Müşterinizin hizmet vereceği sektörde lider markaları inceleyeceksiniz. Logoları gözden geçireceksiniz. Bu markalardan müşteriniz olan işletmenin portföyüne en uygun olanları belirleyeceksiniz. Yaş aralıkları, konum, gelir seviyesi gibi markaları süzgeçlerden geçireceksiniz. Bunlarla ilgili bir vakit harcayacaksınız.
Konsept Tasarımları
Logoyu çizmeden önce logonun ana hatlarını belirleyen bir konsept tasarlayacaksınız. Yazı karakterlerini, rekleri, hatları belirleyeceksiniz. Bunu da sizin bileceğiniz bir süre içerisinde yapacaksınız. Kaç adet konsept tasarlayacağınıza göre de bu süre değişecek.
Logolar
Tüm bunlar hazırlandıktan sonra teker teker logo tasarımları oluşacak. Resimler, çizimler ve renkler. Her logo tasarımı tamamlandıktan sonra mockuplar üzerinde sunuma hazırlanacak. Bunlar da ayrı bir süre. Kaç logo tasrımı yapılacağına göre de değişecek bu süre.
Revizeler
Müşterinize isterseniz bir revize hakkını baştan satın, isterseniz de revizeleri ayrıca fiyatlandırın. Ortalama bir süre belirleyebilirsiniz revizeler için. Ben revize hizmetini fiyattan ayrı tutmak taraftarıyım. Logo ücreti ve dahil olan hizmetleri belirtip, revizeler için uygun da olsa bir fiyat verilmeli diyorum.
Gelelim Formüle
Tasarım hizmeti ücretlendirmesi için formül:
Maliyet Hesabı:
OF = Hemen işe başlayabileceğiniz maaş, piyasadaki ortalama ücret.
ÇS = Çalışma saati. Haftalık 45 saatten aylık 180 saat.
SM = Kendinize saat maliyetiniz.
DG = Maaş dışında SGK, yol ve yemek gibi diğer giderler. Ortalama fiyatın 1.8 katı olarak alınmıştır. Pi sayısı gibi bir sabit olarak düşünün :D
( OF x DG ) / ÇS = SM
Olmak üzere; yukarıda başlıklar halinde yazan süreçleri zaman açısından değerlendirip, ücretlendirebilirsiniz.
Siz de kendi hizmetlerinizi nasıl ücretlendirdiğinizi yorum kısmından bizimle paylaşın. Bu hesap işimize yarar diyorsanız, boş yerleri dolduracağınız bir excell dosyası hazırlayabiliriz.
